Piękna, zdrowa i promienna skóra to cel, który osiągamy nie tylko dzięki starannemu oczyszczaniu, ale przede wszystkim poprzez zadbanie o jej naturalną równowagę pH. Równowaga ta bywa niestety łatwo naruszana, często nawet przez łagodne środki myjące. Wielu entuzjastów świadomej pielęgnacji cery poszukuje dziś alternatyw dla produktów komercyjnych, chcąc mieć pełną kontrolę nad tym, co aplikują na skórę. Stworzenie własnego preparatu jest fantastycznym sposobem, aby dostosować go idealnie do indywidualnych potrzeb – niezależnie od tego, czy zmagamy się z nadmiernym przetłuszczaniem, czy silnym przesuszeniem. Jak zrobić domowy tonik do twarzy? Przepisy na różne rodzaje cery są zaskakująco proste i opierają się na składnikach, które często mamy już w kuchni lub apteczce. Wystarczy wybrać odpowiednie hydrolaty i dodatki, by zapewnić skórze optymalne nawilżenie i ukojenie.
Dlaczego warto postawić na domowy tonik zamiast produktów drogeryjnych?
Decydując się na domowy tonik, najczęściej kierujemy się chęcią wyeliminowania ze swojej rutyny zbędnych, a nierzadko szkodliwych chemikaliów. Mowa tu o silnych konserwantach, sztucznych barwnikach czy syntetycznych zapachach, które potrafią podrażniać wrażliwą cerę lub wywoływać reakcje alergiczne. Składniki aktywne w naturalnych kosmetykach – takie jak witaminy, antyoksydanty i ekstrakty roślinne – są zazwyczaj w wyższych stężeniach i łatwiej przyswajalne przez skórę, ponieważ nie są rozcieńczone chemicznymi wypełniaczami.
Ponadto, samodzielne przygotowanie toniku pozwala na pełne spersonalizowanie formuły, co jest nieocenione. W przypadku cery mieszanej, gdzie potrzebujemy składników silnie matujących w strefie T i nawilżających na policzkach, pielęgnacja wymaga wyjątkowej precyzji. Ta możliwość precyzyjnego dostosowania składników sprawia, że domowy tonik jest często bardziej efektywny i bezpieczniejszy dla skóry niż wiele gotowych produktów dostępnych na rynku.
Warto też spojrzeć na kwestie finansowe i ekologiczne. Choć zakup wysokiej jakości składników bazowych – czystych hydrolatów czy olejków eterycznych – wydaje się początkową inwestycją, w dłuższej perspektywie jest to rozwiązanie zaskakująco ekonomiczne. Składniki te wystarczają bowiem na przygotowanie wielu partii produktu. Wybierając składniki ekologiczne i pakując je we własne, wielokrotnie używane szklane butelki, minimalizujemy również nasz ślad węglowy, zmniejszając zużycie plastiku i wspierając ideę zero waste. W ten sposób, dbając o swoją urodę, jednocześnie przyczyniamy się do ochrony środowiska, co jest wartością cenioną przez coraz większą grupę świadomych konsumentów.
Nie zapominajmy o najważniejszym: tonik to kluczowy krok w końcowej fazie oczyszczania. Jego zadaniem jest przywrócenie naturalnego, lekko kwaśnego pH skóry (które powinno wynosić około 5,5). Proces mycia, zwłaszcza przy użyciu mydeł o zasadowym pH lub zbyt silnych detergentów, może zaburzać tę równowagę, prowadząc do wysuszenia, podrażnień i osłabienia naturalnej bariery ochronnej skóry. Dobrze skomponowany domowy tonik natychmiast neutralizuje zasadowe pozostałości, zamyka pory i przygotowuje skórę do lepszego wchłaniania składników aktywnych z serum lub kremu. To właśnie ten etap regeneracji i równoważenia pH jest krytyczny dla utrzymania zdrowej mikroflory skóry i zapobiegania rozwojowi stanów zapalnych oraz trądziku.
Jakie są podstawowe składniki każdego dobrego toniku do twarzy i jak je przygotować?
Podstawą każdego skutecznego toniku do twarzy jest faza wodna. Najczęściej przyjmuje ona formę destylowanej wody, naparu ziołowego lub, co jest opcją najbardziej luksusową i efektywną, hydrolatu roślinnego. Hydrolaty, czyli roślinne wody (np. różana, lawendowa czy z oczaru wirginijskiego), to najbardziej luksusowa i efektywna baza. Są produktem ubocznym destylacji olejków eterycznych, zawierają wodne cząsteczki roślin, a ich właściwości terapeutyczne są łagodne, ale niezwykle cenne. Wybierając bazę, kierujmy się przede wszystkim typem cery – na przykład hydrolat różany jest idealny dla cery suchej i dojrzałej, natomiast hydrolat z mięty pieprzowej świetnie sprawdzi się przy skórze tłustej. Kluczowe jest, aby zawsze używać składników o najwyższej czystości, ponieważ tonik pozostaje na skórze i ma bezpośredni wpływ na jej kondycję.
Aby wzmocnić działanie toniku i nadać mu właściwości nawilżające lub łagodzące, niezbędne są składniki aktywne i humektanty. Do najpopularniejszych i najłatwiej dostępnych humektantów (substancji wiążących wodę) należy gliceryna roślinna. Dodaje się ją w niewielkiej ilości (zazwyczaj 2-5% całkowitej objętości), aby zapobiec ucieczce wilgoci z naskórka. Inne cenne dodatki to:
- Żel aloesowy, który działa kojąco i przeciwzapalnie.
- Prowitamina B5 (pantenol), znana ze swoich właściwości regenerujących.
Dodatek tych substancji znacząco podnosi jakość domowego toniku, przekształcając zwykłą wodę ziołową w zaawansowany produkt pielęgnacyjny, który aktywnie wspiera regenerację skóry. Ważne jest, aby pamiętać, że stosowanie zbyt dużej ilości gliceryny, zwłaszcza w suchym klimacie, może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego, wyciągając wilgoć z głębszych warstw skóry zamiast z powietrza.
Przygotowanie domowego toniku wymaga również uwagi na kwestie bezpieczeństwa i konserwacji. Naturalne kosmetyki pozbawione silnych chemicznych konserwantów są niestety podatne na rozwój mikroorganizmów. Jeśli planujemy używać toniku dłużej niż tydzień, konieczne jest dodanie łagodnych, naturalnych środków konserwujących dopuszczonych do stosowania w kosmetykach DIY, takich jak na przykład konserwant na bazie fermentu rzodkiewki lub ekologiczny konserwant FeOG. Alternatywnie, jeśli unikamy jakichkolwiek konserwantów, należy przygotowywać bardzo małe partie toniku i przechowywać je w lodówce w szczelnie zamkniętych, najlepiej ciemnych, szklanych butelkach. Cały proces mieszania powinien odbywać się w sterylnych warunkach – wszystkie naczynia, miarki i pojemniki muszą być wcześniej dokładnie umyte i zdezynfekowane alkoholem izopropylowym, aby zapewnić czystość i przedłużyć świeżość naszego domowego toniku.
Jaki domowy tonik najlepiej sprawdzi się dla cery suchej i wrażliwej?
Cera sucha i wrażliwa wymaga toników, które przede wszystkim nawilżają, koją i wzmacniają barierę hydrolipidową. Musimy unikać wszelkich składników mogących wywołać podrażnienia, takich jak alkohol czy silne kwasy. Idealnym wyborem dla tego typu skóry jest baza na bazie hydrolatu różanego (z róży damasceńskiej), który słynie z właściwości łagodzących, regenerujących i lekko ściągających, ale bez efektu wysuszenia. Można go wzbogacić naparem z rumianku pospolitego lub nagietka, które są znane z działania przeciwzapalnego i redukującego zaczerwienienia. Dodatek niewielkiej ilości kwasu hialuronowego (w postaci niskocząsteczkowej) lub wspomnianego wcześniej pantenolu znacząco zwiększy zdolność toniku do zatrzymywania wilgoci w naskórku, co jest kluczowe w pielęgnacji cery z tendencją do przesuszeń i łuszczenia się. W przypadku cery suchej i wrażliwej, tonik powinien być traktowany bardziej jako lekka esencja nawilżająca, a nie tylko produkt równoważący pH.
Innym znakomitym przepisem dla cery suchej jest tonik na bazie siemienia lnianego. Siemię lniane, gotowane krótko w wodzie, wydziela śluz, który jest bogaty w polisacharydy o silnych właściwościach osłaniających i nawilżających. Taki żel lniany, po przecedzeniu przez gazę, można rozcieńczyć czystą wodą destylowaną lub łagodnym hydrolatem (np. z kwiatu pomarańczy) i używać jako gęstszy tonik lub nawet serum. Ten domowy preparat tworzy na powierzchni skóry delikatną, ochronną warstwę, która zapobiega utracie wody i łagodzi podrażnienia, doskonale sprawdzając się w okresach zimowych lub po intensywnym opalaniu. Ważne jest, aby tonik lniany przechowywać w lodówce i zużyć maksymalnie w ciągu 5 dni, ze względu na dużą podatność na psucie się.
Warto również rozważyć dodatek składników lipidowych, choć w bardzo małych ilościach, aby wspomóc odbudowę bariery ochronnej. Kilka kropli rozpuszczalnego w wodzie oleju, takiego jak skwalan lub lekki olej z pestek malin, może być zemulgowane w toniku przy użyciu solubilizatora, co doda mu właściwości odżywczych bez pozostawiania tłustego filmu. Unikanie alkoholu, nawet w śladowych ilościach, jest absolutną koniecznością, ponieważ ma on silne działanie odwadniające, które tylko pogorszy stan cery suchej. Regularne stosowanie tak skomponowanego toniku, aplikowanego delikatnie wacikiem lub metodą wklepywania dłońmi, poprawi elastyczność i ogólną urodę skóry, przywracając jej komfort i zdrowy wygląd.
Jak skutecznie przygotować tonik dla cery tłustej, mieszanej i problematycznej?
Cera tłusta, mieszana i problematyczna wymaga toników o działaniu ściągającym, regulującym wydzielanie sebum oraz antybakteryjnym, które pomogą zwalczać niedoskonałości i redukować widoczność porów. Kluczowym składnikiem w tym przypadku jest hydrolat z oczaru wirginijskiego (witch hazel) lub z drzewa herbacianego, które mają silne właściwości przeciwzapalne i matujące. Do bazy wodnej można dodać niewielką ilość octu jabłkowego (ACV) – zazwyczaj w proporcji 1:10 z wodą destylowaną – który dzięki swojemu kwaśnemu pH doskonale równoważy skórę, delikatnie złuszcza i działa antyseptycznie. Należy jednak pamiętać, by zawsze używać nierafinowanego, mętnego octu jabłkowego i rozpocząć od niższych stężeń, aby upewnić się, że skóra dobrze na niego reaguje. Taki domowy tonik, oparty na składnikach regulujących sebum, jest niezbędny w codziennej pielęgnacji cery skłonnej do przetłuszczania się, ponieważ pomaga utrzymać matowy wygląd przez dłuższy czas.
Dla osób zmagających się z trądzikiem i stanami zapalnymi, nieocenione okażą się dodatki o potwierdzonym działaniu przeciwbakteryjnym. Olejek eteryczny z drzewa herbacianego (tea tree oil) jest jednym z najskuteczniejszych naturalnych środków na pryszcze, ale ze względu na jego potencjał drażniący, musi być używany ostrożnie i zawsze rozpuszczony. Wystarczy zaledwie 1-2 krople na 100 ml toniku, najlepiej rozpuszczone w solubilizatorze, aby zapewnić silne działanie oczyszczające bez ryzyka podrażnienia. Innym dobrym dodatkiem jest ekstrakt z zielonej herbaty, który jest bogaty w polifenole i katechiny, znane z właściwości antyoksydacyjnych i łagodzących stany zapalne. Regularne stosowanie tak skomponowanego toniku wspiera leczenie trądziku i poprawia ogólną estetykę cery tłustej.
W przypadku cery mieszanej, która jest wyzwaniem ze względu na zróżnicowane potrzeby strefy T i policzków, najlepszym rozwiązaniem jest podejście dwufazowe lub wybór składników o działaniu adaptogennym. Można przygotować jeden tonik bazujący na łagodnym hydrolacie (np. lawendowym), który działa równoważąco, a następnie punktowo aplikować mocniejszy, ściągający domowy tonik (np. z rozcieńczonym octem jabłkowym) wyłącznie w strefie T. Alternatywnie, skuteczne będzie połączenie hydrolatu z oczaru (działanie ściągające) z niewielką ilością aloesu (działanie nawilżające), dzięki czemu preparat będzie jednocześnie regulował przetłuszczanie się w środkowej części twarzy, nie wysuszając przy tym bardziej suchych partii. Poniższa tabela porównuje kluczowe składniki aktywne dla obu skrajnych typów cery, co ułatwi wybór odpowiedniej formuły.
| Typ cery | Baza hydrolatu/naparu | Kluczowe składniki aktywne | Dodatkowe uwagi |
|---|---|---|---|
| Cera sucha i wrażliwa | Hydrolat różany, napar z rumianku/nagietka | Gliceryna roślinna, Pantenol, Kwas hialuronowy | Unikać alkoholu i octu. Skupić się na łagodzeniu i nawilżeniu. |
| Cera tłusta i problematyczna | Hydrolat z oczaru, napar z zielonej herbaty | Rozcieńczony ocet jabłkowy, Tea Tree Oil (1%), Ekstrakt z wierzby białej | Działanie ściągające, regulujące sebum i antybakteryjne. |
Jak przechowywać i aplikować naturalne kosmetyki, aby zachować ich trwałość i świeżość?
Trwałość domowych, naturalnych kosmetyków jest znacznie krótsza niż ich komercyjnych odpowiedników, co wynika z braku silnych, chemicznych środków konserwujących. Aby maksymalnie przedłużyć świeżość i utrzymać skuteczność naszego domowego toniku, kluczowe jest prawidłowe przechowywanie. Najlepszym miejscem jest lodówka, zwłaszcza jeśli tonik zawiera świeże napary ziołowe, żel aloesowy lub nie ma w ogóle konserwantów. Niska temperatura nie tylko hamuje rozwój bakterii i pleśni, ale również zapewnia przyjemne uczucie chłodzenia podczas aplikacji, co jest szczególnie korzystne dla cery podrażnionej lub skłonnej do zaczerwienień. Optymalny czas przydatności do użycia dla toników bez konserwantów, przechowywanych w chłodzie, wynosi zazwyczaj od 7 do 14 dni; po tym czasie należy przygotować nową partię, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność pielęgnacji cery.
Kolejnym ważnym aspektem jest wybór odpowiedniego pojemnika. Toniki powinny być przechowywane w ciemnych, szklanych butelkach z atomizerem lub korkiem. Ciemne szkło chroni składniki aktywne – zwłaszcza witaminy i antyoksydanty – przed degradacją spowodowaną światłem słonecznym. Użycie atomizera jest higieniczne i pozwala na aplikację toniku bezpośrednio na twarz, minimalizując kontakt z dłońmi i wacikami, które mogą przenosić bakterie. Jeśli używamy wacików, powinny być one jednorazowe i czyste. Zawsze upewnijmy się, że butelka jest szczelnie zamknięta, aby zapobiec parowaniu cennych hydrolatów i utlenianiu się składników.
Sposób aplikacji toniku jest równie ważny co jego skład. Tonik do twarzy powinien być stosowany zaraz po dokładnym oczyszczeniu skóry, rano i wieczorem. Aplikacja powinna być delikatna – tonik ma za zadanie ukoić i zrównoważyć skórę, a nie ją podrażniać. W przypadku cery wrażliwej lub suchej, zaleca się metodę wklepywania dłońmi lub spryskiwania twarzy atomizerem, zamiast przecierania wacikiem, co może powodować mechaniczne podrażnienia. Natomiast w przypadku cery tłustej, delikatne przetarcie wacikiem może pomóc w usunięciu resztek sebum i zanieczyszczeń. Regularne włączanie tego kroku do rutyny pielęgnacyjnej znacząco wpływa na ogólną urodę i zdrowie skóry, optymalizując wchłanianie kolejno nakładanych produktów.
Czy naturalna pielęgnacja cery może zastąpić profesjonalne zabiegi na urodę?
Naturalne kosmetyki, w tym wysokiej jakości domowy tonik, stanowią fundament zdrowej i świadomej pielęgnacji cery, ale zazwyczaj nie są w stanie całkowicie zastąpić zaawansowanych, profesjonalnych zabiegów kosmetycznych i dermatologicznych. Domowe preparaty doskonale sprawdzają się w codziennym utrzymaniu równowagi skóry, nawilżaniu, łagodzeniu podrażnień i dostarczaniu podstawowych składników odżywczych. Są niezastąpione w długoterminowej profilaktyce i poprawie ogólnej kondycji skóry, szczególnie jeśli chodzi o walkę z drobnymi niedoskonałościami czy utrzymanie dobrego nawilżenia. Granica między pielęgnacją domową a profesjonalną przebiega w obszarze penetracji skóry i stężenia składników; domowe metody działają głównie na poziomie naskórka, podczas gdy zabiegi gabinetowe (np. mikrodermabrazja, peelingi chemiczne o wysokim stężeniu, lasery) docierają do głębszych warstw skóry właściwej.
Wiele problemów estetycznych, takich jak głębokie zmarszczki, zaawansowane przebarwienia, blizny potrądzikowe czy utrata jędrności, wymaga interwencji, która wykracza poza możliwości naturalnych kosmetyków. Profesjonalne zabiegi stymulują produkcję kolagenu i elastyny, wymuszają intensywną regenerację komórkową lub precyzyjnie usuwają uszkodzone warstwy skóry. Jednakże, naturalna pielęgnacja cery odgrywa kluczową rolę jako wsparcie i przedłużenie efektów tych zabiegów. Stosowanie łagodnych, regenerujących toników i serum po inwazyjnych procedurach pomaga skórze szybciej się zregenerować i minimalizuje ryzyko podrażnień. W ten sposób, domowe metody i profesjonalne podejście tworzą synergiczny system dbania o urodę.
Sukces w pielęgnacji zależy od spójności i konsekwencji. Nawet najlepszy tonik do twarzy nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, jeśli będzie stosowany sporadycznie lub w oderwaniu od innych etapów pielęgnacji. Ważne jest, aby dbać o całościowy rytuał, który obejmuje dokładne oczyszczanie, tonizowanie i ochronę (zwłaszcza SPF). Zastąpienie komercyjnych toników domowymi preparatami to krok w kierunku większej świadomości i kontroli nad składnikami, ale nie zwalnia nas z konieczności konsultacji z dermatologiem w przypadku poważnych problemów skórnych. Poniższa lista przedstawia idealną kolejność kroków w codziennej pielęgnacji, w której domowy tonik odgrywa centralną rolę:
- Dokładne dwuetapowe oczyszczanie (olejek + żel/pianka).
- Aplikacja domowego toniku (przywrócenie pH i nawilżenie).
- Nałożenie serum (skoncentrowane składniki aktywne).
- Aplikacja kremu nawilżającego/odżywczego.
- Ochrona przeciwsłoneczna (rano).
Jakie są najczęstsze błędy popełniane przy tworzeniu i stosowaniu domowych toników?
Choć przygotowanie domowego toniku wydaje się proste, istnieje kilka powszechnych błędów, które mogą zniweczyć jego skuteczność, a nawet zaszkodzić skórze. Najczęstszym błędem jest niewłaściwe stężenie składników, zwłaszcza tych potencjalnie drażniących, jak olejki eteryczne czy ocet jabłkowy. Na przykład, dodanie zbyt dużej ilości olejku z drzewa herbacianego do toniku przeznaczonego dla cery tłustej może prowadzić do silnego podrażnienia, wysuszenia i paradoksalnie, zwiększenia produkcji sebum przez skórę w reakcji obronnej. Zawsze należy przestrzegać minimalnych, bezpiecznych stężeń (zazwyczaj poniżej 1%) i używać solubilizatorów do dokładnego rozproszenia olejków w fazie wodnej, ponieważ olejki eteryczne nie mieszają się bezpośrednio z wodą. Brak odpowiedniego solubilizatora sprawia, że olejek pływa na powierzchni toniku, a jego aplikacja może skutkować niekontrolowanym, zbyt wysokim stężeniem na małym obszarze skóry, prowadząc do oparzeń chemicznych.
Innym poważnym błędem jest ignorowanie zasad higieny i konserwacji, co jest krytyczne w przypadku naturalnych kosmetyków. Używanie niezdezynfekowanych naczyń, przechowywanie toniku w ciepłym i jasnym miejscu lub używanie do jego produkcji wody z kranu (zamiast destylowanej lub demineralizowanej) drastycznie skraca jego trwałość i sprzyja namnażaniu się bakterii i pleśni. Taki zepsuty tonik do twarzy, zamiast wspierać pielęgnację cery, może prowadzić do infekcji, zaostrzenia trądziku lub reakcji alergicznych. Nawet jeśli tonik wygląda i pachnie dobrze, po przekroczeniu terminu ważności (np. 14 dni dla wersji bez konserwantów), należy go wyrzucić. Czystość i sterylność są kluczowe, jeśli chcemy cieszyć się bezpieczną i skuteczną urodą.
Często spotykamy się także z błędem w doborze składników do konkretnego typu cery. Na przykład, używanie silnie ściągających i wysuszających składników, takich jak alkohol etylowy lub duże stężenie soku z cytryny, w pielęgnacji cery suchej jest kardynalnym błędem, który pogłębia problem odwodnienia i uszkodzenia bariery skórnej. Podobnie, cera tłusta nie skorzysta z toniku zbyt bogatego w ciężkie, lipidowe ekstrakty, które mogą zapychać pory i nasilać problem zaskórników. Zawsze należy dokładnie zdiagnozować potrzeby swojej skóry i wybierać składniki, które są komplementarne do jej stanu. Zrozumienie, czy nasza skóra potrzebuje nawilżenia, ukojenia, czy regulacji sebum, jest pierwszym krokiem do stworzenia idealnego, leczniczego domowego toniku.
FAQ
Jak długo można przechowywać domowy tonik do twarzy bez konserwantów?
Domowy tonik do twarzy, który został przygotowany wyłącznie z naturalnych składników, takich jak hydrolaty i napary ziołowe, bez dodatku konserwantów, powinien być przechowywany w lodówce w szczelnie zamkniętej, ciemnej butelce. W tych warunkach jego maksymalna świeżość i bezpieczeństwo użytkowania wynoszą zazwyczaj od 7 do 14 dni. Po tym czasie, nawet jeśli nie widać zmian w wyglądzie czy zapachu, zaleca się przygotowanie nowej partii, aby uniknąć ryzyka zakażenia bakteryjnego i zachować pełną skuteczność pielęgnacji cery.
Czy ocet jabłkowy jest bezpieczny dla cery suchej i wrażliwej?
Ocet jabłkowy (ACV) nie jest zazwyczaj zalecany dla cery suchej i wrażliwej, ponieważ jego naturalnie kwaśne pH, choć korzystne dla cery tłustej, może być zbyt drażniące i wysuszające dla delikatnej skóry. W przypadku cery suchej i wrażliwej lepiej jest stosować łagodne hydrolaty, takie jak różany lub rumiankowy, oraz składniki nawilżające, które wspomagają regenerację bariery lipidowej. Jeśli konieczne jest użycie ACV, stężenie powinno być minimalne (np. 1:20) i należy wykonać próbę alergiczną.
Czy domowy tonik może zastąpić esencję lub serum w rutynie pielęgnacyjnej?
Domowy tonik do twarzy pełni funkcję równoważącą pH i przygotowującą skórę, ale zazwyczaj nie ma tak skoncentrowanych składników aktywnych jak esencje czy serum. Tonik działa głównie na powierzchni, podczas gdy serum są formułowane tak, aby dostarczać wysokie stężenia witamin (np. C, E) lub peptydów do głębszych warstw naskórka. W związku z tym, tonik powinien stanowić uzupełnienie, a nie zastępstwo, dla skoncentrowanych produktów, jeśli zależy nam na kompleksowej urodzie i maksymalnych efektach regeneracyjnych i przeciwstarzeniowych.
Jaki hydrolat jest najlepszy dla cery tłustej z tendencją do trądziku?
Dla cery tłustej z tendencją do trądziku najlepszym wyborem jest hydrolat z oczaru wirginijskiego (Hamamelis virginiana) lub hydrolat z drzewa herbacianego. Oczar wirginijski ma silne właściwości ściągające, które pomagają zwężać pory i kontrolować wydzielanie sebum, jednocześnie działając przeciwzapalnie. Hydrolat z drzewa herbacianego jest ceniony za swoje udowodnione działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze, co jest kluczowe w walce z bakteriami Propionibacterium acnes wywołującymi stany zapalne. Oba te składniki stanowią doskonałą bazę dla skutecznego domowego toniku.
